ครูต้นแบบ ในวรรณกรรมเยาวชน จาก สำนักพิมพ์แพรวเยาวชน

ครูมีบทบาทและอิทธิพลสำคัญมากต่อเด็กและเยาวชน จึงทำให้วรรณกรรมเยาวชนหลายต่อหลายเรื่องเขียนถึง ครูต้นแบบ ที่ดี หรือมีครูเป็นปัจจัยสำคัญของเรื่อง เราขอยกตัวอย่าง ครูต้นแบบ แสนดีในวรรณกรรมเยาวชนที่เราประทับใจมาให้ทุกคนได้รู้จัก เพื่อย้อนรำลึกถึงครูในความทรงจำที่ทำให้เรามีวันนี้

มิสเตอร์ทุชแมน

ครูต้นแบบ จาก ชีวิตมหัศจรรย์ของออกัสต์ (Wonder)

“เรามาตั้งกฎการใช้ชีวิตขึ้นใหม่กันดีไหม…พยายามมีใจเมตตามากกว่าที่จำเป็นอีกนิดเสมอ”

ใจดี มีอารมณ์ขันคือคุณสมบัติเด่นในตัวมิสเตอร์ทุชแมน ครูใหญ่แห่ง “ชีวิตมหัศจรรย์ของออกัสต์” ที่ทำให้เราหลงรักครูคนนี้ตั้งแต่แรกอ่าน ก็มิสเตอร์ทุชแมนน่ะ ทำให้เราขำกันตั้งแต่ได้ยินชื่อแล้ว (Tush แปลว่า ก้น บั้นท้าย) และเขาก็เป็นครูคนที่ทำให้ออกัสต์ตัดสินใจเข้าเรียนด้วย

ความเมตตาของมิสเตอร์ทุชแมนกลายเป็นแบบให้เราอยากเอาอย่าง อยากเมตตาขึ้นอีกนิด อยากทำดีให้ผู้อื่นในทุกวัน ในโลกที่เราได้เจอกับคนใจร้ายมากมาย ถ้าได้เจอครูแบบมิสเตอร์ทุชแมนสักคน เราคงอยากไปโรงเรียนกันทุกวันจริงไหม

มิสเตอร์แดเนียลส์

จาก ปลาบนต้นไม้ (Fish in a Tree)

“แต่ละคนมีความฉลาดกันคนละแบบ แต่ถ้าเราตัดสินปลาตัวหนึ่งจากความสามารถในการปีนต้นไม้ ปลาตัวนั้นก็จะต้องแบกรับความเชื่อว่ามันเป็นปลาที่โง่งมไปทั้งชีวิต”
ใน “ปลาบนต้นไม้” แอลลี่ นิกเคอร์สัน เด็กหญิงที่เปลี่ยนโรงเรียนมาแล้วเจ็ดแห่ง พร้อมกับป้ายห้อยคอว่า “อ่านหนังสือไม่ออก” ด้วยเงื่อนไขเหล่านี้ แอลลี่คงจะกลายเป็นเด็กโง่เง่าและเหลือขอไปอีกนาน ถ้าไม่ได้พบกับมิสเตอร์แดเนียลส์ ครูที่เรียกนักเรียนด้วยคำติดปากว่า “เด็กสุดวิเศษ” ผู้มองออกว่าแอลลี่มีคุณสมบัติล้ำค่าในตัว มากกว่าจะเป็นเด็กอ่านหนังสือช้าคนหนึ่ง

ครูเป็นบุคคลที่ต้องเจอกับเด็กหลากหลายแบบ ในขณะที่เด็กก็กำลังค้นหาตัวเองเพื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ ดวงตาของครูจึงต้องใส่ใจและละเอียดอ่อนกว่าใคร เพราะต้องมองให้ออกว่าเด็กแต่ละคนมีความเฉพาะตัวอย่างไร และพร้อมจะชี้ให้เด็กๆ มองเห็นคุณสมบัติดีๆ ของตัวเอง จนสามารถผลักดันให้เด็กแต่ละคนเติบโตไปตามแนวทางของตัวเองได้
มิสเตอร์แดเนียลส์เป็นตัวแทนของครูที่มองเห็นส่วนที่วิเศษที่สุดในตัวของเด็ก แม้มันจะซ่อนอยู่ลึกเสียจนตัวเราเองยังมองไม่เห็นก็ตาม

มิสเตอร์แทรัปต์ (ชื่อย่อ มิสเตอร์ที)

จาก ห้องเรียนมิสเตอร์ทีกับปีต้องมนตร์ (Because of Mr. Terupt)

“มีมนตร์วิเศษเกิดขึ้นในห้องนี้ เวลาคุณอยู่ที่นี่ มิสเตอร์แทรัปต์”
หนึ่งในความทรงจำที่ติดตัวเราไปมากที่สุดคงเป็นเรื่องราวในสมัยเรียน เหมือนที่นักเรียนเจ้าปัญหาของโรงเรียนสโนว์ฮิลล์ทั้ง 7 คนเขียนถึงมิสเตอร์ที ครูใหม่ไฟแรงที่ดูจะรับมือกับเด็กนักเรียนในปกครองของเขาได้ดี จนบางทีก็น่าโมโห!

คุณเคยมีครูที่ไม่ว่าคุณจะมาไม้ไหน แต่ครูก็จับไต๋เราได้ทุกที และตอกกลับเราเสียจนไปไม่เป็น โดยไม่ได้ดุด่าลงโทษเราเลยสักนิด กว่าจะรู้ตัว เรากลับมาอยู่ในเกมของครูไปเสียแล้ว แต่ถึงอย่างนั้น เราก็อดชอบวิธีการของครูไม่ได้—ครูแบบนี้แหละ มิสเตอร์ทีที่เราพูดถึง

มิสเตอร์ทีไม่ได้มีเวทมนตร์อะไรหรอก แต่การรับมือกับเด็กด้วยความเข้าใจ และคำสอนดีๆ ของเขาต่างหาก ที่เปลี่ยนช่วงเวลาในวัยเด็กให้กลายเป็นมนตร์วิเศษติดตัวไปจนเติบใหญ่

ครูคาร์ล่า

จาก บรัดเล่ย์ เด็กเกเรหลังห้องเรียน

(There’s a Boy in the Girl’s Bathroom)

“ฉันจะไม่บอกหรอกนะว่าควรทำยังไง…หน้าที่ของฉันคือช่วยให้เธอคิดได้เอง”

หากใครเคยอ่าน “บรัดเล่ย์ เด็กเกเรหลังห้องเรียน” คงรู้ดีว่า เด็กนักเรียนจอมเกเรนั่งหลังห้องอย่างบรัดเล่ย์ไม่ได้เป็นนักเรียนที่โปรดปรานของบรรดาคุณครูนัก ในเรื่องนี้ไม่ได้กล่าวถึงวีรกรรมสุดแสบของเด็กเพียงอย่างเดียว แต่ยังสร้างคุณครูสาวที่วิเศษที่สุดอีกคนหนึ่ง จนกลายเป็นคุณครูในดวงใจของนักอ่านมาหลายยุคหลายสมัย

วิธีที่ครูคาร์ล่ารับมือกับเด็กๆ โดยเฉพาะเด็กที่มีความก้าวร้าวนั้น แสดงให้เห็นว่าครูสามารถมองทะลุถึงเนื้อแท้ของเด็กที่มีปัญหาได้ ถ้าเพียงแต่เปิดใจและไม่ย่อท้อที่จะทำให้เด็กๆ ยอมรับในตัวครู ขณะเดียวกันก็แสดงให้เราเห็นถึงหน้าที่ที่สำคัญอีกประการหนึ่งของครู ที่ไม่ได้สอนแต่เนื้อหาวิชาการเพียงถ่ายเดียว แต่ครูคือผู้ที่มองเห็นความเปราะบางที่ซ่อนอยู่ภายในจิตใจของเด็กๆ อีกด้วย

ครูมูริเอล

จาก ปลูกฝันไว้ในแผ่นดิน

“ความสุขของคนเราน่ะไม่ได้ขึ้นอยู่กับสถานที่ว่าต้องใหญ่หรือเล็กสักหน่อย”

ถ้าหากครูคนก่อนหน้าที่เรากล่าวถึง เป็นครูที่เพียบพร้อมไปด้วยจิตวิญญาณของความเป็นครูอย่างเต็มเปี่ยมตั้งแต่แรกอ่าน มูริเอล ครูสาวจบใหม่วัย 21 ปีใน “ปลูกฝันไว้ในแผ่นดิน” กลับต่างออกไป ความฝันของมูริเอล คือการได้เป็นครูในโรงเรียนทันสมัยกลางเมืองใหญ่

แต่โชคชะตาก็พาเธอได้บรรจุเป็นครูที่โรงเรียนเล็กๆ ในเบอิเรเชอา กลายเป็นครูเพียงคนเดียวในหมู่บ้านชนบทห่างไกลจากความเจริญ แถมไม่มีใครเห็นความสำคัญของการศึกษาอีก แต่สุดท้ายมูริเอลก็ตระหนักว่า โรงเรียนบ้านนอกที่เธอเฝ้าดูถูกต่างหากที่ต้องการเธอ และที่นี่กลับสอนบทเรียนความเป็นครูให้เธอได้อย่างคาดไม่ถึง

ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาระหว่างคนเมืองกับคนชนบทก็ยังเป็นปัญหาที่มีอยู่ในปัจจุบัน คงไม่ใช่เรื่องง่ายๆ ที่คนตัวเล็กๆ อย่างมูริเอลจะจัดการได้ทั้งหมด แต่สิ่งที่เธอทำก็แสดงให้เห็นว่า ปัญหาทุกอย่างนั้นขึ้นอยู่กับว่าเราจะเพิกเฉย หรือลงมือทำต่างหาก

เรียกได้ว่า มูริเอลเป็นตัวอย่างของครูวัยหนุ่มสาว ที่ลุกขึ้นมาต่อสู้ด้วยจิตวิญญาณของครูโดยแท้

บทความอื่นๆ

วรรณกรรมเยาวชน 7 เรื่อง จาก 100 หนังสือดีที่ Amazon แนะนำ

5 วรรณกรรมเยาวชน ต้นแบบโรคผิดปกติทางจิต

ควรเริ่มอ่านหนังสือ มูมิน โดยตูเว ยานซอนจากเล่มไหนก่อนดี

5 คำสอนแสน Wonder จาก ชีวิตมหัศจรรย์ของออกัสต์

แด่คุณคนที่ยังไม่รู้จักยอดนักสืบที่ชื่อว่า เชอร์ล็อก โฮล์มส์

เมื่อ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน เกือบจะโยนต้นฉบับหนังสือ ลอร์ด ออฟ เดอะ ริงส์ ลงกองไฟ

39 ปี 39 เล่ม รวมหนังสือซีไรต์ปี 2552 – 2560

พ่อกับผม และบางสิ่งที่หายไปในสงคราม หนังสือเล่มนี้จะทำให้คุณคิดถึงพ่อ

5 ข้อสุดมหัศจรรย์ของ “Wonder” #ชีวิตมหัศจรรย์ของออกัสต์

ก้าวแรกสู่โลกมิดเดิลเอิร์ธ จากจินตนาการของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน