แฟนคลับของ มูมิน มีอยู่ทุกช่วงอายุ ตั้งแต่เด็กเล็กๆ ไปจนถึงวัยผู้ใหญ่ เราอาจจะรักมูมินตรงที่มันตัวอวบอ้วนน่ากอด หรือว่าเพลิดเพลินใจไปกับมนตร์มหัศจรรย์และการผจญภัยในโลกของพวกมูมิน หรือจะรักมุมมองการใช้ชีวิตของพวก มูมิน ที่เรียบง่าย จริงใจ ตลอดจนมิตรภาพ ครอบครัวและความรักที่สะท้อนออกมาอย่างชัดเจนในเรื่อง และทั้งหมดนี้ถ่ายทอดออกมาจากความคิดของศิลปินหญิงชาวฟินแลนด์อย่าง ตูเว ยานซอน เพียงคนเดียว
และเพื่อเป็นการอุ่นเครื่องก่อนที่เราจะได้พบกับ โลกในหุบเขามูมิน ของ ตูเว ยานซอน (The World of Moominvalley as created by Tove Jansson)
เรามารู้จักประวัติศาสตร์มูมินฉบับย่อกันก่อนดีกว่า
ค.ศ.1943 ตูเว ยานซอน วาดภาพตัวละคร มูมิน ตัวแรก
ตูเว ยานซอน เกิดเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม ปีค.ศ. 1914 ที่เฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ เป็นลูกสาวของวิกเตอร์ และซิเน่ ฮามมาร์สเตน ยานซอน ชีวิตของตูเว ยานซอนแวดล้อมไปด้วยบรรยากาศของศิลปะ เพราะพ่อแม่ของเธอก็เป็นศิลปิน อาจกล่าวได้ว่าตูเวเริ่มวาดรูปไปพร้อมๆกับที่เริ่มจับดินสอเป็นนั่นแหละ พ่อของตูเวเคยเขียนจดหมายฉบับหนึ่งว่า “บางทีตูเวของเราอาจจะเติบโตเป็นศิลปินผู้ยิ่งใหญ่ก็ได้” และเมื่อโตขึ้น ตูเวก็เติบโตมาเป็นศิลปินและนักเขียนที่ยิ่งใหญ่จริงๆ เราจะเห็นผลงานศิลปะของตูเว ยานซอนได้ทั่วไปในฟินแลนด์ ตั้งแต่ที่ธนาคาร โรงแรมที่พัก โรงเรียน โรงพยาบาล ตลอดจนการ์ดอวยพรต่างๆ
ก่อนที่หนังสือชุด มูมิน จะตีพิมพ์ออกมา ตูเวเริ่มวาดรูปมูมินเล็กๆ คล้ายเป็นลายเซ็นอยู่ใต้รูปภาพประกอบของเธอ ซึ่งปรากฏอยู่ในนิตยสารการ์ม นิตยสารการเมืองอันโด่งดังของฟินแลนด์ในปีค.ศ. 1943 ตอนที่ตูเววาดมันครั้งแรกบนผนังห้องน้ำ เธอตั้งชื่อมันว่า “สนอร์ก” มันมีหางยาว จมูกเรียว และดูหงุดหงิดตลอดเวลา ซึ่งเข้ากับอารมณ์และความรู้สึกของนิตยสารเป็นอย่างดี
ค.ศ. 1945 ตีพิมพ์มูมินเป็นเล่มแรกเป็นภาษาสวีดิช
ตูเวเขียนมูมินครั้งแรกในช่วงปีค.ศ. 1939-1940 ซึ่งเธอได้อธิบายในภายหลังว่าเธอเริ่มสร้างโลกในจินตนาการนี้เพื่อหลีกหนีจากความหดหู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 และตั้งชื่อว่า การเดินทางประหลาด (The Strange Journey) ตอนแรก ตูเวอยากเขียนเทพนิยายที่ไม่มีเจ้าหญิงเจ้าชาย แต่แล้วเธอก็เลือกเอาตัวการ์ตูนที่เป็นลายเซ็นของเธอมาเขียนแทน โดยเรียกมันว่า “มูมินโทรล” แต่แล้วตูเวก็พักเรื่องงานเขียนไว้ เพราะต้องทำงานอื่นมาเลี้ยงชีพก่อนในช่วงสงคราม เมื่อสงครามจบลง และอูลอฟ น้องชายของตูเวกลับมาอยู่บ้าน ตูเวก็กลับมาเขียนเรื่องมูมินอย่างกระตือรือร้นอีกครั้ง จนเมื่อปีค.ศ. 1945 หนังสือก็ตีพิมพ์ออกมาในที่สุดด้วยจำนวนเพียงไม่กี่ร้อยเล่ม และเปลี่ยนมาใช้ชื่อว่า มูมินกับน้ำท่วมใหญ่ แม้จะได้รับเสียงวิจารณ์ในทางที่ดี แต่หนังสือก็ขายได้เพียง 219 เล่มในปีแรก
สำหรับฉบับภาษาไทย ตีพิมพ์ออกมาเมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2017 เป็นมูมินเล่มแรก แต่ได้พิมพ์ในฉบับภาษาไทยเป็นเล่มสุดท้าย เหมือนกับฉบับภาษาอังกฤษ
ค.ศ. 1946 หนังสือเล่มที่ 2 ของมูมินได้ตีพิมพ์
ดาวหางในเมืองมูมิน ได้รับการตีพิมพ์เป็นลำดับถัดมาในปีค.ศ. 1946 เป็นเรื่องราวหลังจากที่ครอบครัวมูมินปักหลักอาศัยอยู่ที่หุบเขามูมินแล้ว สนิฟซึ่งมาอาศัยอยู่กับครอบครัวมูมินพบทางเดินลึกลับสายหนึ่ง มูมินโทรล สนิฟ และสนัฟกิ้นจึงออกสำรวจเส้นทางนี้ แล้วก็ค้นพบว่าดาวหางกำลังพุ่งเข้าชนโลกของเรา การอพยพครั้งใหญ่ก็เริ่มขึ้น
ส่วนดาวหางในเมืองมูมินฉบับภาษาไทยตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2002 และจัดพิมพ์ในฉบับปรับปรุงอีกครั้งเมื่อ ค.ศ. 2015
ค.ศ. 1948 มูมินเล่มที่ 3 ตีพิมพ์ครั้งแรก
มนตร์มูมิน หนังสือเล่มที่ 3 ในชุดมูมินตีพิมพ์ครั้งแรกในฉบับภาษาสวีดิชเมื่อปีค.ศ. 1948 ซึ่งเป็นหนังสือชุดมูมินที่ได้รับคำชมในวงกว้างกว่าเล่มก่อนหน้า จนมีสำนักพิมพ์จากประเทศอื่นๆ สนใจแปลเรื่องนี้ และมนตร์มูมินก็เป็นเล่มแรกในชุดที่ได้รับการแปลเป็นภาษาอังกฤษ ในเรื่องเล่าถึงเวทมนตร์และเรื่องแปลกประหลาดที่เกิดขึ้นหลังจากที่มูมินและสนิฟได้พบกับหมวกฮ็อบก็อบลินและนำมันกลับมายังหุบเขามูมิน
มนตร์มูมินฉบับภาษาไทยตีพิมพ์ครั้งแรกในเดือนกรกฎาคม ปี 2002 และจัดพิมพ์ใหม่อีกครั้งในฉบับปรับปรุงเมื่อปี 2015
ค.ศ. 1950 มูมินเล่มที่ 4 ตีพิมพ์ครั้งแรก
บันทึกมูมิน เป็นหนังสือลำดับที่ 4 ในชุด ตีพิมพ์ครั้งแรกในฉบับภาษาสวีดิชเมื่อปีค.ศ. 1950 เป็นเรื่องราวที่เล่าในมุมมองของคุณพ่อมูมิน เกี่ยวกับบันทึกการเดินทางและการผจญภัยในวัยหนุ่มของเขาด้วยลีลาการเขียนและสำบัดสำนวนโอ่อ่าตามสไตล์ของคุณพ่อมูมิน หนังสือเล่มนี้ยังทำให้เราได้รู้ประวัติและที่มาที่ไปของตัวละครหลักๆ ในเรื่องอีกด้วย
บันทึกมูมิน ฉบับภาษาไทยพิมพ์ครั้งแรกเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2006 และนำมาปรับปรุงและพิมพ์ใหม่อีกครั้งเมื่อค.ศ. 2015
ค.ศ. 1952 นิยายภาพเล่มแรกของมูมินออกวางขาย
The Book About Moomin, Mymble and Little My หนังสือภาพเรื่องแรกของตูเว ยานซอนตีพิมพ์ออกมาเมื่อค.ศ. 1952 เป็นหนังสือที่มีลักษณะโดดเด่นและเป็นตัวของตัวเองมากในยุคนั้น เพราะมีการเจาะรูเข้าไปที่หน้ากระดาษ ผู้อ่านจะได้เห็นทะลุหน้าถัดไปได้ หนังสือเล่มนี้ได้รับความนิยมมาก และทำให้ตูเวได้รับรางวัลต่างๆ
การ์ตูนช่องมูมินได้ลงเป็นตอนๆ ในหนังสือพิมพ์ London’s The Evening News เมื่อปีค.ศ. 1954 และในปีเดียวกันนี้เอง ฤดูร้อนมูมิน หนังสือชุดมูมินลำดับที่ 5 ก็ได้รับการตีพิมพ์ออกมา เป็นเรื่องราวอลหม่านที่เกิดขึ้นในหุบเขามูมินหลังจากเกิดน้ำท่วม จนบ้านมูมินถูกพัดพาไปตามกระแสน้ำ เกิดการพลัดพลาก และนำไปสู่เรื่องราวอลวน พวกมูมินบางคนไปอาศัยอยู่บนโรงละครลอยน้ำ แต่บางคนดันถูกจับเข้าตะรางไปซะงั้น
ส่วนฉบับภาษาไทยนั้นตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2006 และนำมาปรับปรุงและจัดพิมพ์ใหม่ในปีค.ศ. 2015
ค.ศ. 1957 มูมินเล่มที่ 6 ตีพิมพ์ครั้งแรก
เมืองมูมินกลางฤดูหนาว หนังสือชุดมูมินลำดับที่ 6 ตีพิมพ์ในปีค.ศ. 1957 ส่วนในฉบับภาษาไทยตีพิมพืออกมาในเดือนสิงหาคม ปีค.ศ. 2006 และนำมาตีพิมพ์ในฉบับปรับปรุงเมื่อค.ศ. 2016
เมืองมูมินกลางฤดูหนาวเล่าเรื่องของมูมินโทรลที่ตื่นขึ้นจากการจำศีลในฤดูหนาว แล้วก็ได้เผชิญกับฤดูหนาวที่น่าหวาดกลัวและน่าพิศวงเป็นครั้งแรก จากที่ตื่นกลัว เหงา และหงุดหงิดจากความไม่คุ้นเคยกับฤดูหนาวเป็นครั้งแรก มูมินโทรลก็เรียนรู้ที่จะยอมรับและฤดูกาลที่ไม่คุ้นชินนี้ และได้พบกับเพื่อนที่ตื่นในฤดูหนาว เกิดเป็นมิตรภาพและการผจญภัยที่น่าจดจำของมูมินโทรลอีกเล่มหนึ่ง
ค.ศ. 1962 มูมินเล่มที่ 7 ตีพิมพ์ครั้งแรก
ใครจะปลอบทอฟเฟิลล่ะ? หนังสือภาพเล่มที่ 2 ของตูเว ยานซอน ตีพิมพ์ออกมาในปี 1960 เป็นเรื่องของทอฟเฟิล สิ่งมีชีวิตเล็กๆ ขี้กลัว และขี้อายเกินกว่าจะพูดกับใครๆ ในที่สุดทอฟเฟิลก็ได้พบกับมิฟเฟิลผู้ตื่นตระหนก และช่วยเธอจากโกร๊ก หนังสือเล่มนี้ประสบความสำเร็จมากในแถบสแกนดิเนเวีย ฉบับภาษาไทยตีพิมพ์เมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2017
เรื่องเล่าจากหุบเขามูมินตีพิมพ์ครั้งแรกในปี 1962 เป็นหนังสือมูมินเล่มที่ 7 ที่มีรูปแบบการเขียนแตกต่างจากเล่มอื่นๆ เพราะเป็นการรวมเรื่องสั้น 9 เรื่องจากตัวละครต่างๆ ในหุบเขามูมิน และทั้งหมดแยกเป็นเอกเทศกัน แต่ยังคงความสนุกสนานสไตล์มูมิน สำหรับฉบับภาษาไทยตีพิมพ์ครั้งแรกในเดือนตุลาคม ปี 2016
ค.ศ. 1965 มูมินเล่มที่ 8 ตีพิมพ์ครั้งแรก
มูมินออกทะเล หนังสือในชุดมูมินเล่มที่ 8 ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ 1965 เป็นเรื่องราวของคุณพ่อมูมินผู้หลงรักทะเลพาครอบครัวมูมิน รวมถึงลิตเติ้ลมายออกเดินทางท่องไปในทะเลจนพบเกาะแห่งหนึ่งเพื่อเริ่มต้นชีวิตใหม่ ดูเหมือนว่าตูเวต้องการจะสะท้อนความสัมพันธ์ของเธอกับพ่อซึ่งเสียชีวิตในปี 1958 และขณะที่เขียนหนังสือเล่มนี้ตูเวกำลังสร้างบ้านบนเกาะคลอฟฮารุ ส่วนฉบับภาษาไทยตีพิมพ์ครั้งแรกในเดือนมีนาคม ปี 2017
.
พฤศจิกายนในหุบเขามูมิน หนังสือเล่มสุดท้ายในชุดมูมินตีพิมพ์ครั้งแรกปี 1970 สิ่งที่ทำให้มูมินเล่มนี้แตกต่างจากเล่มอื่นๆ คือเล่มนี้ตัวละครในหุบเขามูมินจะเล่าถึงครอบครัวมูมินหลังจากที่ครอบครัวมูมินเดินทางออกทะเลไป จึงไม่มีพวกมูมินเข้ามามีส่วนร่วมเลย ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในเล่มนี้เกิดจากการมารวมตัวกันของตัวละครในหุบเขามูมินต่างก็มารวมตัวกันอย่างเงียบๆ คิดถึงครอบครัวมูมินในแบบของตัวเอง และรอคอยการกลับมาของพวกเขา พฤศจิกายนในหุบเขามูมินฉบับภาษาไทยตีพิมพ์ครั้งแรกในเดือนมิถุนายน ปี 2017
ค.ศ. 2001 ตูเว ยานซอน เสียชีวิต
• ค.ศ. 1990
บรัท Telecable ผลิตการ์ตูนแอนิเมชั่นมูมิน และขายลิขสิทธิ์ได้ถึง 60 ประเทศทั่วโลก
• ค.ศ. 1993
Moominworld ธีมปาร์คแห่งแรกของมูมินที่ Naantali ประเทศฟินแลนด์ เปิดให้เข้าชม
• ค.ศ. 2001
ตูเว ยานซอนเสียชีวิต
ค.ศ. 2017 จัดแสดงศิลปะมูมิน
• ค.ศ. 2016
มีการจัดนิทรรศการ “The Adventures in Moominland” ขึ้นเป็นครั้งแรกที่ Southbank Centre กรุงลอนดอน ประเทสอังกฤษ
• ค.ศ. 2017
พิพิธภัณฑ์มูมินแห่งเดียวในโลกที่จัดแสดงศิลปะตัวจริงเกี่ยวกับมูมินกว่า 2,000 ชิ้น จัดที่ Tempere Hall ประเทศฟินแลนด์
ค.ศ. 2018 เตรียมพบกับ The World of Moominvalley as created by Tove Jansson ฉบับภาษาไทย!
• ค.ศ. 2017
The World of Moominvalley as created by Tove Jansson วางแผงครั้งแรก เป็นหนังสือที่รวบรวมทุกสิ่งทุกอย่างที่คุณควรรู้เกี่ยวกับมูมินและตูเว ยานซอน พร้อมภาพประกอบสี่สีสวยงามน่าสะสม เขียนโดยฟิลิป อาร์ดาห์ นักเขียนหนังสือเด็กชาวอังกฤษและแฟนตัวยงของมูมิน
• ปี ค.ศ. 2018 The World of Moominvalley as created by Tove Jansson ฉบับภาษาไทยชื่อว่า โลกในหุบเขามูมินของตูเว ยานซอน สั่งซื้อ คลิก
สั่งซื้อมูมินครบทุกเล่มพร้อม Boxed set น่าสะสม คลิกที่นี่
บทความอื่นๆ
ควรเริ่มอ่านหนังสือมูมิน โดยตูเว ยานซอนจากเล่มไหนก่อนดี
โลกในหุบเขามูมิน หนังสือที่จะพาคุณไปสู่โลกในหุบเขามูมินที่สมบูรณ์ที่สุด
ชีวิต การงาน และความรัก ของผู้ให้กำเนิดมูมิน : ตูเว ยานซอน
Pingback: วิธีเอาตัวรอดเมื่อประสบภัยฉุกเฉิน เพราะวันหนึ่งเราอาจเป็น ผู้ประสบภัย
Pingback: ชีวิต การงาน และความรัก ของผู้ให้กำเนิด มูมิน : ตูเว ยานซอน %
Pingback: วินนีเดอะพูห์ เคล็บลับความสุขที่เราเรียนรู้จากหนังสือเด็กที่ผู้ใหญ่ก็ควรได้อ่าน