เราอาจพอรู้ว่าวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 3 หรือเดือนมาฆะ ถูกเรียกว่าวัน มาฆบูชา และรู้ว่ามีพระสงฆ์มาชุมนุมกันมาก แต่มาฆบูชาไม่ใช่แค่การรวมตัวกันของพระสงฆ์ 1,250 รูป วันนั้นพระพุทธเจ้าตรัสแสดงคำสอนสำคัญ และพระสงฆ์ในที่นั้นล้วนมีความพิเศษ ทั้งยังมีเหตุการณ์สำคัญอื่นเกิดขึ้นด้วย!! แล้วเกิดอะไรขึ้นในวันนี้บ้าง แล้วเราจะทำบุญอะไรได้บ้าง
พระพุทธเจ้าแสดงธรรมจนพระสารีบุตรบรรลุเป็นพระอรหันต์
วันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือนมาฆ ก่อนจะเกิดเหตุการณ์วัน มาฆบูชา ก่อนที่พระพุทธองค์จะแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ ณ ถ้ำสูกรขาตา ณ เขาคิชฌกฏนั้น พระสารีบุตรกำลังถวายงานพัดแด่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งกำลังแสดงธรรมโปรดทีฆนขปริพาชก หลานของพระสารีบุตร
ขณะที่กำลังถวายงานพัดนั้น พระสารีบุตรพิจารณาตามธรรมที่พระพุทธองค์ทรงโปรดหลานชาย ในที่สุดแห่งพระธรรมเทศนา พระสารีบุตรได้ถึงซึ่งอรหัตตผล บรรลุเป็นพระอรหันต์ ณ ที่นี้เอง
แล้วพระสารีบุตรจึงเหาะลงไปรวมกับบรรดาพระอรหันต์ 1,249 รูป รวมเป็น พระอรหันต์ 1,250 รูป
ถ้ำสูกรขาตา ที่พระสารีบุตรบรรลุเป็นพระอรหันต์
ทำอะไรให้ได้บุญ
สาธยายพระธรรมเรื่องเวทนาปริคคหสูตร (ทีฆนขสูตร) เพื่อระลึกถึงการบรรลุเป็นพระอรหันต์ของพระสารีบุตร และควรฝึกสติปัฏฐาน 4 เกี่ยวกับเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือการกำหนดรู้เวทนา โดยให้กำหนดระลึกรู้เวทนาทั้ง ๙ ชนิด ได้แก่ 1. สุขเวทนา 2. ทุกขเวทนา 3. อทุกขมสุขเวทนา 4. สุขเวทนามีอามิส คือ เจือความพอใจในกาม เช่น มีความสุขเมื่อได้ทานอาหารอร่อย 5. สุขเวทนาไม่มีอามิส คือ ไม่เจือความพอใจในกาม เช่น มีความสุขเมื่อทำสมาธิ 6. ทุกขเวทนามีอามิส 7. ทุกขเวทนาไม่มีอามิส 8. อทุกขมสุขเวทนามีอามิส และ 9. อทุกขมสุขเวทนาไม่มีอามิส
โดยอาจจะพิจารณาเห็นเวทนาที่ปรุงแต่งทั้งความรู้สึกภายในจิตหรือความรู้สึกทางกาย เวทนาที่ปรุงแต่งความรู้สึกทั้งทางใจและทางกาย การเกิดขึ้นของเวทนา การเสื่อมไปของเวทนา การเกิดขึ้นและการเสื่อมไปของเวทนา หรือกำหนดสติที่ระลึกรู้ถึงการมีอยู่ของเวทนานั้น ให้สักแต่ว่ากำหนดรู้ โดยไม่เอาอารมณ์เข้าไปใส่ หากทำได้ความยึดมั่นก็จะลดลง
ศึกษาประวัติพระสารีบุตรเพิ่มเติมได้จากหนังสือ พระสารีบุตร คลิก ที่นี่
จาตุรงคสันนิบาต
เวฬุวันวิหาร สถานที่แสดงโอวาทปาฏิโมกข์
หลังจากพระสารีบุตรบรรลุเป็นพระอรหันต์และมารวมกับพระสงฆ์ 1,249 รูป รวมเป็นพระสงฆ์ 1,250 แล้ว พระพุทธเจ้าได้เสด็จลงจากภูเขาคิชฌกูฏไปที่เวฬุวันวิหาร เพื่อแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ ในตอนนี้เองได้มีเหตุการณ์สำคัญ 4 เรื่องที่ต้องรู้ ไม่อย่างนั้นจะคุยกับใครไม่รู้เรื่อง ได้แก่
- วันนั้นเป็นวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เดือนมาฆะ (มาฆฤกษ์)
- วันนั้นพระภิกษุสงฆ์เดินทางมาชุมนุมกันโดยมิได้นัดหมายเป็นจำนวนมากถึง 1,250 รูป
- พระภิกษุทุกรูปที่มาชุมนุมเป็นพระอรหันต์ทั้งหมด แถมยังที่มีคุณสมบัติวิเศษของพระอริยสงฆ์ หรืออภิญญา 6 ได้แก่ อิทธิวิธิ คือแสดงฤทธิ์ได้ ทิพพโสต คือมีหูทิพย์ เจโตปริยญาณ คือกำหนดรู้ใจของผู้อื่นได้ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ระลึกชาติได้ ทิพพจักขุ คือมีตาทิพย์ และอาสวักขยญาณ คือรู้วิธีการกำจัดกิเลสให้หมดสิ้นไป
- พระภิกษุทั้งหมดพระพุทธเจ้าทรงบวชให้ด้วยพระองค์เอง คือล้วนเป็นเอหิภิกขุอุปสัมปทา
เพราะฉะนั้นวัน มาฆบูชา จึงไม่ใช่แค่การรวมกันของพระสงฆ์ 1,250 รูป เท่านั้น
นอกจากนี้ ในวัน มาฆบูชา นี้เอง พระพุทธเจ้าทรงสถาปนาพระสารีบุตรและพระมหาโมคคัลลานะ (อ่านเรื่องพระมหาโมคคัลลานะเพิ่มเติมได้ คลิก) เป็นคู่อัครสาวกเบื้องขวาและเบื้องซ้าย พร้อมกับตรัสว่า ทั้งสองท่านได้บำเพ็ญบารมีของการเป็นสาวกมาอย่างเต็มเปี่ยมแล้วเป็นระยะเวลาถึงหนึ่งอสงไขยกับอีกแสนกัป
จากนั้นทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์
[su_quote]ขันตี ปะระมัง ตะโป ตีติกขา นิพพานัง ปะระมัง วะทันติ พุทธา นะ หิ ปัพพะชิโต ปะรูปะฆาตี สะมะโณ โหติ ปะรัง วิเหฐะยันโต สัพพะปาปัสสะ อะกะระณัง กุสะลัสสะ อุปะสัมปะทา สะจิตตะปะริโยทะปะนัง เอตัง พุทธานะสาสะนัง อะนูปะวาโท อะนูปะฆาโต ปาติโมกเข จะ สังวะโร มัตตัญญุตา จะ ภัตตัสมิง ปันตัญจะ สะยะนาสะนัง อะธิจิตเต จะ อาโยโค เอตัง พุทธานะสาสะนัง[/su_quote]
แปลได้ว่า
“ขันติ-ความอดกลั้น เป็นธรรมเครื่องเผากิเลสอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลายกล่าวพระนิพพานว่าเป็นธรรมอันยิ่ง ผู้กำจัดสัตว์อื่นอยู่ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ผู้ทำสัตว์อื่นให้ลำบากอยู่ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย การไม่ทำบาปทั้งปวง การทำกุศลให้ถึงพร้อม การชำระจิตของตนให้ขาวรอบ ธรรมนี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
“การไม่กล่าวร้าย การไม่ทำร้าย การสำรวมในปาติโมกข์ ความเป็นผู้รู้ประมาณในการบริโภค การนอน การนั่ง ในที่อันสงัด ความหมั่นประกอบในการทำจิตให้ยิ่ง ธรรมเหล่านี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย”
โอวาทปาฏิโมกข์ คือ โอวาทที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์ตั้งแต่อดีตกาลจะต้องแสดงในที่ประชุมสงฆ์ การแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ของพระพุทะเจ้าพระองค์ปัจจุบันนี้เกิดขึ้นหลังจากตรัสรู้แล้ว 9 เดือนและทรงแสดงเพียงครั้งเดียวเท่านั้น
ทำบุญอะไรดี
ในวัน มาฆบูชา นี้ บุญที่เราทำได้ง่ายๆ คือสวดและระลึกถึงเนื้อความของบทโอวาทปาฏิโมกข์
นอกจากนี้ เนื่องจากวันมาฆบูชาเป็นวันที่พระสงฆ์สาวก 1,250 รูปมาชุมนุมกันโดยพร้อมเพรียง ทั้งที่ไม่มีการนัดหมายใดๆ เราจึงสามารถทำตามพวกท่านได้ คือรวมกลุ่มกันไปฟังธรรมหรือทำกุศลร่วมกัน เพื่อระวึกถึงความสามัคคีในครั้งนั้น
ทำตามพระอรหันต์เป็นเรื่องดีๆ แน่ๆ
ยังมีเรื่องราวที่เราไม่รู้อีกมากเกี่ยวกับวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ซึ่งจริงๆ แล้วมีมากถึงเกือบ 300 วัน จากการรวบรวมเหตุการณ์สำคัญจากในพระไตรปิฎก อ่านเพิ่มเติมได้จากหนังสือเล่มนี้เลย คลิก
Pingback: วันวิสาขบูชา ประวัติ ความสำคัญ และความหมายลึกซึ้งกว่าที่เคยรู้
Pingback: อาสาฬหบูชา วันแสดงธัมมจักกัปปวัตตนสูตร สำคัญอย่างไร ทำอะไรให้ได้บุญ
Pingback: วิธีสวดมนต์ที่ถูกต้อง สวดมนต์อย่างไรให้ได้ผลสูงสุด เห็นผลทันตา